Wij zijn ondertekenaars van het volgende artikel van St. AAP:

Vandaag is het Wereld Circusdag. Een dag waarop wij vooral denken aan alle dieren die nog worden uitgebuit voor iets wat mensen vroeger vermaak noemden. In Nederland mag je sinds 2015 niet meer optreden met wilde dieren. Slechts één wild dier bleef toen over: olifant Buba. Na een tijdelijke ontheffing omdat er geen geschikte opvang was, wilde de verantwoordelijke minister eind 2020 de vrouwtjesolifant op advies van deskundigen naar de nieuwe opvanglocatie Elephant Haven in Frankrijk laten brengen. De bazen van Buba weigerden echter mee te werken. Wel spelden ze een paar kamerleden op de mouw dat Buba niet meer bij andere olifanten gezet kon worden omdat ze al van jongs af aan met de familie meetrekt. Olifanten zijn kuddedieren en “Buba beschouwde de familie Freiwald als haar kudde." Kamerleden bleken gevoelig voor de olifantentranen van de circusfamilie. De olifant zou van eenzaamheid sterven als ze naar de olifantenopvang moest en dat konden we niet laten gebeuren! Buba is familie, onafscheidelijk verbonden met het circus. Wie die twee uit elkaar wilde halen, zoals die ijskoude, zelfingenomen dierenwelzijnsorganisaties, was misdadig. De minister van LNV legde zich neer bij twee aangenomen moties en voilà; Buba mocht voor altijd bij de Freiwalds blijven. Zonder op te treden, al werd de grens herhaaldelijk opgezocht.

Ruim een jaar later is Buba alsnog verstoten door haar liefhebbende kudde. Sterker nog: omdat Buba teveel geld kost is ze verbannen naar een dubieus dierenpark in Hongarije. Daar moet de in 1978 uit het wild gestolen olifant optreden met haar nieuwe baas, de jonge circusartiest René Casselly. Kon Buba nu opeens toch wel bij andere olifanten? Op kamervragen van Frank Wassenberg (PvdD) gaf de huidige minister deze week toe niet gelukkig te zijn met de gang van zaken. Maar voor Buba is het te laat. Wederom een slachtoffer van goedgelovigheid en symbool voor het leed van dieren in circussen overal ter wereld. De Freiwalds zeggen met pijn in het hard afscheid te hebben genomen. Geld ging toch boven de familieband. Is het dan nu klaar? Dat valt te bezien; een website voor de circussector schreef dat het verbod op wilde dieren in circussen door een rechter van tafel is geveegd. Erkennen dat je bent ingehaald door de vooruitgang valt zwaar. De waarheid verkondigen ook, want het Nederlandse circusverbod staat gelukkig nog altijd. Op Wereld Circusdag pleiten we wederom voor een wereld zonder wilde dieren in het circus.

Stichting AAP
Animal Rights
Bite Back
Dierencoalitie
World Animal Protection

De beantwoording op 12 april 2022 van Kamervragen ^[1] gesteld door Frank Wassenberg van de Partij voor de Dieren “over de verkoop van voor­malige circus­olifant Buba aan een circuspark in Hongarije” bevestigde wat we eigenlijk al wisten: Na al het gehuichel over hoe belangrijk het was voor Buba om bij haar circusfamilie in Nederland te blijven, waar het rechts-conservatieve deel van de Tweede Kamer met open ogen in stonk, is de vrouwelijke Afrikaanse olifant naar Hongarije ‘verpatst’, waar ze gewoon weer circus-trucjes op zal moeten voeren voor publiek.

“Voormalig Landbouwminister Schouten, het Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en een meerderheid van de Tweede Kamer hebben meegewerkt aan het ontduiken van het Nederlandse verbod op wilde dieren in circussen,” zegt Animal Rights directeur Susan Hartland.

Minister weet weinig

Huidig minister van LNV Henk Staghouwer lijkt, beschamend genoeg, niet veel meer te weten dan wat Animal Rights en Bite Back via de pers naar buiten brachten: Ja, Buba zou in Hongarije zijn. Ja, het Kimba Elefant Park is in bezit van circus-familie Casselly. Ja, olifanten worden er ingezet om kunstjes uit te voeren.

RVO en NVWA werkte mee aan verplaatsing Buba

Staghouwer weet wel te vertellen dat voor de overdracht van een Afrikaanse olifant binnen de EU een EU-certificaat CITES nodig is en een NVWA-gezondheidsverklaring (TRACES certificaat).

Als deze noodzakelijke certificaten verstrekt zijn dan houdt dat in dat zowel de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO, verantwoordelijk voor CITES) als de Nederlandse voedsel en waren autoriteit (NVWA verantwoordelijk voor TRACES), beide onderdeel van het Landbouwministerie, mogelijk actief hebben meegewerkt aan het wegsluizen van Buba naar Hongarije.

Staghouwer weet dan weer niet of het hier om een financiële transactie gaat en had blijkbaar ook niet de interesse om dat uit te zoeken.

Politiek falen

Uit enkele zinnen in de antwoorden blijkt dat er bij het Landbouwministerie het besef leeft dat men hopeloos gefaald heeft om Buba’s belangen veilig te stellen. “Mocht Buba nu wel weer gebruikt gaan worden voor optredens voor publiek, lijkt het me dat dit niet in belang van het dier is,” zegt de minister op de vraag of Buba wel moet worden gehuisvest in een park waar in 2020 twee olifanten door nalatigheid om het leven kwamen.

Hij vat het politieke falen zo samen: “Ik ben niet gelukkig met deze gang van zaken, aangezien het anders is gelopen dan mijn voorganger en ik voor ogen hadden voor olifant Buba. De intentie was dat Buba zou worden opgevangen in Elephant Haven in Frankrijk. De toenmalig eigenaar wilde daar echter niet aan meewerken en de Tweede Kamer heeft middels twee aangenomen moties in december 2020 de regering verzocht er zorg voor te dragen dat Buba bij haar eigenaar kon blijven.”

Alex Romijn van Bite Back: “Wat hij zegt met betrekking tot zijn voorganger en partijgenoot Schouten is nonsense. We weten uit een Wob-verzoek dat haar eigen ambtenaren Schouten afraadden om mee te gaan in het populistische sentiment van de PVV- en CDA-moties. Ze negeerde haar ambtenaren met Buba als slachtoffer.”

Animal Rights en Bite Back

De dierenrechtenorganisaties laten het hier niet bij zitten en bekijken met hun advocaat welke vervolgstappen ondernomen kunnen worden.

^[1] https://www.partijvoordedieren.nl/vragen/schriftelijke-vragen-wassenberg-over-de-verkoop-van-voormalige-circusolifant-buba-aan-een-circuspark-in-hongarije

Woordvoerder Alex Romijn: “Het Dolfinarium is eerder dit jaar al op de vingers getikt vanwege de gebrekkige huisvesting van dieren, maar gaat wel door met doen alsof alles OK is voor de dieren. De huidige verblijven voldoen niet aan de eisen die het ministerie van LNV stelt. Overigens geven experts aan dat geen enkel verblijf in dolfinaria groot genoeg is. De website maakt zodoende reclame voor het Dolfinarium zonder potentiële klanten juist te informeren.“

Het blijft echter niet beperkt tot alleen de leefruimte. Op zijn website stelt het park dat de dolfijnen gelukkig zijn. Alex Romijn: “Dit valt natuurlijk lastig met zekerheid te zeggen. Experts zijn in ieder geval van mening dat een dolfinarium niet genoeg kan bieden om aan het welzijnseisen van de dieren te voldoen. Het Dolfinarium spreekt zichzelf overigens ook op zijn site tegen. Zo valt ook te lezen ‘Wat een dier ervaart in zee of in het Dolfinarium weten we niet.’. Kortom, hoe weet het Dolfinarium dan wél dat de dieren absoluut gelukkig zijn?”

Bite Back vraagt de RCC dan ook om de klacht gegrond te verklaren en het Dolfinarium erop te wijzen dat het onjuist informeren over de situatie van de dieren misleiding van de consument is.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width="1/6"][/vc_column][/vc_row] [vc_row][vc_column width="1/6"][/vc_column][vc_column width="2/3"][vc_column_text]Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft het bezwaar tegen de permanente ontheffing voor olifant Buba en zebra Smiley - ingediend door stichting Bite Back - afgewezen. Onterecht, aldus Stichting Bite Back, want een permanente ontheffing druist in tegen het belang van Buba. Eerder verkregen documenten uit een Wob-verzoek gaven aan dat het ministerie 180 graden draaide na de aangenomen moties van CDA en PVV in de Tweede Kamer. Bite Back zal in beroep gaan tegen de beslissing.

Woordvoerder Alex Romijn: “We zijn teleurgesteld in het besluit, maar het komt ook niet geheel onverwacht. Het ministerie geeft nu als argument tegen het bezwaar dat de resocialisatie van Buba (en Smiley) intensief zal zijn en veel tijd zal kosten. Dit was eerder geen bezwaar toen het ministerie vóór verplaatsing van de dieren naar een opvang was.“

Er verstrijkt nu nog meer tijd voor olifant Buba, terwijl ze al in Frankrijk had kunnen genieten van haar nieuwe omgeving. Inmiddels is in Elephant Haven, de beoogde opvang voor Buba, al een eerste bewoner aangekomen.

Naast het bezwaar omtrent Buba werd ook bezwaar gemaakt tegen de ontheffing voor zebra Smiley die - illegaal - bij het circus verbleef. Romijn: “Ook Smiley verdient een beter leven en dat kan bij een opvanglocatie in België. Smiley kan daar - als sociaal dier - met soortgenoten zijn in plaats van alleen bij het circus.“ 

Afgelopen week toonde een documentaire van Zembla al aan hoe rondom orka Morgan fouten zijn gemaakt door het ministerie van LNV. Romijn: “Het verhaal van Morgan zou een wijze les moeten zijn geweest, maar wederom maken ze fouten, waardoor het belang van een individu geschaad wordt. Dit keer waren de experts en ambtenaren van mening dat de olifant beter af was bij een opvang, maar is het vooral tegengehouden doordat minister Schouten tegen het belang van de olifant instemde om de aangenomen moties uit te voeren.“

Bite Back vindt dat de belangen van Buba en Smiley nu ernstig geschaad zijn. Niet de beste oplossing is gekozen, maar er is vooral gespeeld met het lot van deze dieren in de politieke arena. Bite Back zal daarom in beroep gaan.[/vc_column_text][vc_single_image image="60617" img_size="large" alignment="center"][/vc_column][vc_column width="1/6"][/vc_column][/vc_row]

Al sinds 2015 is er - mede door acties van Bite Back - een verbod op het gebruiken van wilde zoogdieren in circussen. Ook mogen circussen deze dieren niet meer vervoeren. Helaas kreeg circus Freiwald een ontheffing voor het met zich mee blijven slepen van olifant Buba. De reden? Er zou geen opvanglocatie beschikbaar zijn. Die is er inmiddels wel, bij olifantenopvang Elephant Haven in Frankrijk, maar door moties in de Tweede Kamer werd demissionair minister Schouten van LNV gedwongen om wederom een ontheffing af te geven in plaats van haar ambtenaren en experts te volgen die vonden dat Buba beter af was in een gespecialiseerde opvang. 

Circus Freiwald heeft nu ook een permanente ontheffing gekregen voor zebra Smiley. Deze zebra hielden ze al een tijd illegaal. Ze hadden voor Smiley nl. geen (tijdelijke) ontheffing. Ook voor Smiley is er een opvangplek beschikbaar. Daar zou ze met soortgenoten kunnen zijn. 

Bite Back heeft bezwaar ingediend tegen beide ontheffingen. Ook collega’s van Animal Rights hebben dat gedaan. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft recent aangegeven dat de beslissing op ons bezwaar nog even op zich laat wachten. Wij vinden dat we terecht bezwaar maken op de ontheffingen en dat een ontheffing niet in belang is van olifant Buba of zebra Smiley.

Alex Romijn, voorzitter Stichting Bite Back, “Voorop staan voor ons de gezondheid en het welzijn van olifant Buba en zebra Smiley, alsmede de beste toekomstperspectieven voor deze dieren. Besluiten moeten naar onze mening dan ook specifiek genomen worden in het belang van de dieren. “

Uit verkregen Wob-documenten constateren wij dat de conclusie van het ministerie van LNV eenduidig was dat olifant Buba het beste af is bij olifantenopvang Elephant Haven in Frankrijk en dat daar opgevangen worden de voorkeur geniet boven blijven bij het circus. Ook voor Smiley is er een plek gevonden.

In de nota ‘stand van zaken circusolifant Buba en zebra Smiley’ van 10 november 2020 schrijft men aan de Minister: 

“Voor beide dieren is door DAD een geschikte opvanglocatie gevonden [..] Van de 3 locaties heeft alleen Elephant Haven uit Frankrijk de questionnaire ingevuld en opgestuurd. Deze locatie voldoet aan alle eisen en is daarmee geschikt voor de opvang van Buba." 

Klik hier om ons uitgebreide bezwaar te lezen.

Roofvogel- en uilenshows staan garant voor dierenleed, maar worden een steeds populairdere vorm van entertainment. De vogels worden vaak onder slechte omstandigheden en in een compleet onnatuurlijke omgeving vastgehouden. De meeste bezoekers realiseren zich niet hoeveel dierenleed er schuilgaat achter deze shows. Waarom zou je roofvogel- en uilenshows niet moeten bezoeken?

Welzijnsproblemen

Eén van de belangrijkste problemen is dat de dieren slecht zijn gehuisvest. Het wordt de vogels onmogelijk gemaakt om natuurlijk gedrag te vertonen en dat heeft een negatief effect op het welzijn van de dieren. De vogels zitten het overgrote deel van hun leven opgesloten in een klein hok of vastgebonden met een touw aan een blok en kunnen nauwelijks vliegen. Ze krijgen niet de kans hun jachtinstinct te volgen, maar worden hongerig gehouden zodat ze gemakkelijk met voedsel kunnen worden gemanipuleerd. Ook kunnen de vogels niet hun eigen partner kiezen, niet een nest bouwen en niet hun jongen grootbrengen. Tijdens shows worden deze van nature schuwe dieren, die het liefst zo ver mogelijk bij mensen uit de buurt blijven, geconfronteerd met bezoekers die de vogels van dichtbij kunnen zien en zelfs aanraken. En uilen, nachtdieren bij uitstek, worden tentoongesteld in het volle daglicht.

Groeiende handel

Tijdens shows raken mensen gefascineerd door de vogels en besluiten ze roofvogels en uilen als huisdier aan te schaffen. Echter, roofvogels zijn niet geschikt als huisdier. Particulieren kunnen het dier niet bieden wat het nodig heeft. 

Daar komt bij dat de groeiende vraag naar vogels heeft geleid tot een levendige handel. Afhankelijk van de soort kan een vogel tientallen tot duizenden euro’s opleveren. Om aan de vraag te voldoen, worden er dieren speciaal voor dit doel gefokt in gevangenschap. Ook worden er jonge vogels en eieren uit nesten weggeroofd.

Gevolgen van ontsnappingen

Het komt regelmatig voor dat vogels ontsnappen tijdens shows. Bij particulieren komen ontsnappingen nog veel vaker voor. Soms worden dieren zelfs doelbewust losgelaten. Dit vormt om te beginnen een groot risico voor de vogels zelf. Regelmatig komt het voor dat het dier een riem of veter meesleurt aan de poot. De vogel kan daarmee vast komen te zitten, met een gruwelijke hongerdood als gevolg. De ontsnapte vogels zijn meer aan mensen gewend en komen daardoor dichter bij mensen in de buurt. Dit kan zorgen voor overlast, bijvoorbeeld met schijnaanvallen.

Ook de natuur loopt risico. Roofvogel- en uilenshows zijn nauw verweven met de fok van roofvogels en uilen. Daarbij wordt vaak hybridisatie toegepast, wat inhoudt dat er verschillende diersoorten worden gekruist. Ook niet-inheemse vogels en hybride vogels ontsnappen geregeld en een deel van de ontsnapte vogels wordt nooit teruggevonden of gevangen. Er kan dan faunavervalsing ontstaan, waarbij een diersoort die van oorsprong niet in de natuur hoort, zich daar vestigt en voortplant. Vaak gaat dit ten koste van inheemse diersoorten, bijvoorbeeld door verstoring, lastigvallen en genetische vervuiling.

Misleidende voorlichting

Roofvogel- en uilenshows worden gegeven onder het mom van voorlichting, maar een bezoek aan een dergelijke show is weinig educatief. Tijdens vogelshows wordt vrijwel geen, of zelfs foutieve, informatie over de dieren verstrekt. Los daarvan mogen we onszelf natuurlijk afvragen wat de educatieve waarde is van dieren die verplicht voor een groot publiek kunstjes moeten opvoeren in ruil voor eten. Een publiek dat diezelfde dieren vaak ook nog eens mag aanraken en aaien. Het heeft niets met de natuur van de vogels te maken. Hetgeen je er bovenal leert, is dat de belangen van dieren ondergeschikt zijn aan entertainment van mensen, ongeacht de nadelige gevolgen voor de dieren zelf.

Zo vrij als een vogel!

Roofvogels en uilen zijn geen gebruiksvoorwerpen om mensen mee te entertainen, maar levende wezens. De belangen van dieren worden bij roofvogel- en uilenshows ondergeschikt geacht aan die van de mens en het welzijn van de dieren wordt hierbij geschaad. Roofvogels en uilen horen niet in een hok, maar zo vrij als een vogel. In de Nederlandse en Belgische natuur komen 23 soorten roofvogels en uilen voor. Ga op pad met een verrekijker en bewonder de dieren op respectvolle afstand in het wild. Dat is pas écht leerzaam; in de natuur zijn de vogels in hun volle glorie, daar kan je zien hoe ze zich in het wild gedragen, daar waar ze thuishoren, daar waar ze volledig hun zelf kunnen zijn, hun keuzevrijheid hebben en hun natuurlijk gedrag kunnen vertonen.

Bronnen en links:

• Viervoeters - roofvogelshows
• Trouw over petitie voor einde handel in roofvogels
• Vogelbescherming - roofvogelshows
• IVN - Roofvogelshows
• SOVON - Roofvogels
• Eaglewatch

Dierenrechtenorganisatie Bite Back is geschokt en verdrietig over het doden van de chimpansees Mike en Karibuna na een ontsnapping van dieren in dierenpark Amersfoort. Bite Back eist dat er een grondig onafhankelijk onderzoek wordt gedaan: of dit drama niet voorkomen had kunnen worden, en of de dieren verdoofd hadden kunnen worden. Ook hoopt de organisatie dat dit incident leidt tot de fundamentele discussie of dierentuinen nog wel passen in onze samenleving.

Woordvoerder Alex Romijn: "Nu iedereen zelf weet hoe een lockdown aanvoelt, is het des te logischer om ook stil te staan bij de lockdown die dieren in gevangenschap continu ervaren. Een dierentuin is gewoon niet meer van deze tijd. Een plan tot een einde van deze instituten is nodig. Dieren zijn er niet voor ons amusement en verdienen de vrijheid."
Woordvoerder: "We moeten fundamenteel anders omgaan met dieren en de natuur. Laten we het goede voorbeeld geven door dieren niet enorm te beperken in onnatuurlijke omgevingen ter vermaak van het publiek. Dierentuinen zijn een fossiel van een oude omgangsvorm met natuur en dieren. "

Lees hier meer over wat er mis is met dierentuinen.

[vc_row][vc_column][vc_column_text]Dierenorganisaties roepen minister Schouten in een brief op olifant Buba van circus Freiwald te helpen met een verhuizing naar Elephant Haven in Frankrijk. Deze nieuwe olifantenopvang heeft de minister reeds op de hoogte gesteld bereid en in staat te zijn om olifant Buba op te vangen. Het ministerie gaf eerder een ontheffing af om Buba voorlopig mee te laten reizen met het circus op voorwaarde dat deze zou meewerken aan opvang zodra een geschikte locatie zich aandient. De organisaties verzoeken de minister dan ook nu in gesprek te gaan met het circus en de opvanglocatie.

Woordvoerder Alex Romijn van Bite Back: “We strijden al langere tijd voor olifant Buba. Deze kwestie speelt al jaren. Wij hopen dat zij nu eindelijk snel naar een opvang kan. Wij denken dat de situatie voor Buba enorm vooruit kan gaan. Vrij van de stress van het continu reizen en de kleine oppervlakten waarop het circus steeds staat.“

Recent kwam circus Freiwald nog in het nieuws doordat ze een vermaning kregen van de NVWA voor het schenden van voorwaarden van de ontheffing. Supporters van het circus zamelden ook recent geld in voor de kosten die de olifant voor het circus meebrengt. Woordvoerder: “Ook de financiële situatie van het circus biedt geen goede basis. Het dier heeft gespecialiseerde zorg nodig. En hoewel het circus binnen zijn kaders vast het beste probeert te doen, kan een gespecialiseerde opvang meer voorzien in de behoeften van de olifant. Als het circus houdt van Buba, dan gunt hij haar de kans op een beter leven.“

De volgende organisaties ondertekende de brief: Bite Back, Dierbewustleven, Animal Rights, Een DIER Een VRIEND, Comité Dierennoodhulp, Vrienden van de Olifant, Stichting Dierennood, Stichting Rechten voor al wat leeft.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]

Op 24 februari organiseerde Bite Back een protestactie bij dolfinarium Harderwijk. Ondanks de vrieskou stonden onze activisten op post om bezoekers van het dolfinarium te informeren over het leven van dolfijnen in opsluiting.

Online krant de Stentor kondigde de protestactie bij dolfinarium Harderwijk aan.

Voor Vermaak Zonder Dieren is een campagne van Bite Back die gericht is op het informeren van mensen over het dierenleed dat gepaard gaat met voornamelijk dolfinaria en circussen, maar ook dierentuinen, ponymolens, filmopnames, televisieprogramma’s en wedstrijden waarbij dieren gebruikt worden voor ‘vermaak’. Bite Back voert actie tegen deze uitbuiting, moedigt mensen aan om te kiezen voor entertainment zonder dieren en steunt dierenopvangcentra waar dieren in hun waarde worden gelaten en vrij zijn van menselijke exploitatie.

Klik hier voor meer informatie over onze campagne Voor vermaak zonder dieren. 

Dinsdag 22 augustus - ‘Not done’. Zo karakteriseerde Bert van der Hoef, directeur van het Dolfinarium, het vorig jaar juli nog in een interview. Hij vond het té intensief ingrijpen op het welzijn en natuurlijk gedrag van de dieren; dolfijnen die mensen door het water moeten slepen. ‘Op’ de dieren staan, was hij ook stellig over: “Dat doen we niet meer”. Wie verwachtte dat dit realiteit werd, komt een jaar na dato van een koud watercircus thuis. Een bevestiging voor dierenorganisaties dat het welzijn van dieren in het Dolfinarium geenszins voorop staat. Zij roepen de Nederlandse politiek dan ook op naar Frans voorbeeld een fokverbod op dolfijnen in te stellen.